باتوجه به حدیث «من مات ولَم یَعرفْ امام زَمانه …»مردم چگونه می توانند امامی راکه غایب است رابشناسند؟
قبل ازبیان هرچیز ا ول واژه «میتة جاهلیة؛به مرگ جاهلیت مردن »رابایدمعنا کنیم .وآنچه که ازروایات به دست می آید منظور از«مردن جاهلیت »درکفروضلالت مردن است .
واژه دیگری که درروایت وجودداردکلمه «لَم یعرف » است وبایددراینجامعرفت معنا شود.وباتوجه به معنایی که برای«میتة جاهلیة»بیان شد آشکارمی شود که مقصود ازمعرفت امام،شناخت شکل ظاهری اونیست ازکلمات علما استفاده میشود مقصودازمعرفت ،شناخت جایگاه ومقام الهی امام واعتقادبه امامت وولایت الهی اوست.چنانچه این مطلب ازمراجعه به روایات وارده کاملا روشن می شود ، به عنوان شاهد به روایتی دراین زمینه اشاره می کنیم:
ازامام صادق (علیه السلام ) واو نیز ازپدرانش (علیهم السلام) نقل شده که پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله )فرمود:«هرکس فرزندم حضرت قائم (عج)رادرزمان غیبتش انکار نمایدبه مردن جاهلیت مرده است.»
حال که منظور ازمعرفت ،شناخت مقام وجایگاه امامت امام درزمان غیبت است ،اولاًچگونه بدانیم شخص امام کیست؟وثانیاًاین شناخت واعتقادراچگونه بدست آوریم ؟برای چنین شتاختی راههای گوناگونی می توان شمردکه مادراینجا دوراه عمده اشاره می کنیم:
1- نص:نص یعنی تعیین وتصریح واعلام پیغمبر (ص) که مفادش خبردادن ازجعل ونصب امام به امرالهی است،اعتبارودلالت نص برامامت ،یک امربسیار منطقی وعرفی وخِرَدپسنداست،چراکه حاکیت ،مخصوص خداست وصاحب اختیار حقیقی همه چیز وهرشأنی ازشؤون خلق،اوست .
2- معجزه:یکی دیگراازراههای شناخت امام«معجزه»است ،ازامام صادق(علیه السلام)سوال شد که به چه علتی خداوند متعال به پیغبران وفرستاد گانش وبه شما معجزه عطاکرده؟حضر تفرمود:«به خاطراینکه دلیل بر راستگویی کسی که آن راآورده باشد ومعجزه علامتی است ازبرای خداووند که عطا نمنی کندآن رامگر به انبیاورسولان وحجت های خودش تابه وسیله آن راستی راستگو ازدروغ دروغگو شناخته شود.»
بدیهی است که برای شناخت امری مثل معجزه راهی جزمشاهده عینی یاتواتر یاخبر افرادموثق ومورداعتمادنیست ،ودرموردحضرت مهدی (عج) به صورتی باورآوروشناخت بخش معجزات حضرت نقل شده است.
اما اینکه گفته می شود حضورامام درجامعه لازم وواجب است درجواب بایدگفته شود که آنچه لازم وواجب است وجودامام است نه حضوراو.